Babka wielkanocna – tradycja, symbolika i historia

Wielkanoc tuż tuż, więc coraz więcej z nas planuje już świąteczne wypieki. Na naszych stołach oprócz mazurka, sernika czy muffinek na pewno pojawi się babka wielkanocna – jeden z najpopularniejszych świątecznych deserów. Wielu nie wyobraża sobie bez niej świąt, a jej małą wersję lub większy kawałek wkładamy zazwyczaj do wielkanocnego koszyczka do poświęcenia z pozostałymi pokarmami w Wielką Sobotę. Obecnie można znaleźć wiele babek wielkanocnych w różnych wersjach i dekoracjach, jednak to te tradycyjne przepisy przekazywane z pokolenia na pokolenie, sprawiają, że tak chętnie sięgamy po ten słodki przysmak przy świątecznym stole.

Pochodzenie wielkanocnej baby przypisuje się Polsce. Według podań pierwszy raz zaczęto je wypiekać już w XV w. zazwyczaj z wielkiej ilości jaj. Gospodynie przyrządzały ją według tajnych receptur, które przekazywały z pokolenia na pokolenie. Co ważne, w posiadanie tajemniczej receptury mogła wejść tylko kobieta. Pieczenie babki odbywało się tradycyjnie w Wielki Piątek. W tym dniu mężczyźni zazwyczaj nie byli wpuszczani do kuchni, ponieważ panował przesąd, że gdy pojawią się obok pieca, gdzie wyrastała babka, może szybko opaść i wypiek będzie nieudany, co było hańbą dla każdej gospodyni. Natomiast za promotora wielkanocnej babki uważany jest Stanisław August Poniatowski, za sprawą którego przysmakiem tym zaczęli zajadać się Francuzi. 

Według niektórych nazwa pochodzi od szerokich spódnic gospodyń, które przy obrocie przypominały kształtem babkę. Jeszcze inni uważają, że nazwę zaczerpnięto od fryzury – wysoko upiętego koka z długich włosów, który od dawna jest popularny wśród pań pracujących w kuchni. 

Jak każda rzecz, którą wkładamy do święconki, również wielkanocna babka ma swoją symbolikę. Z uwagi na fakt, że z połączenia kilku składników otrzymujemy słodki wypiek dla wielu jest oznaką przemienienia w coś nadzwyczajnego i oznacza, że zdobyliśmy pewne umiejętności. Za sprawą lukru, którym często jest polewana uważana jest za symbol dostatku, nadziei i wiary i podkreśla koniec Wielkiego Postu.

Obecnie rodzajów babek jest bardzo dużo, a potrzebne składniki do ich pieczenia są powszechnie dostępne. Do najbardziej znanych i tradycyjnych należą: piaskowe, cytrynowe, marmurkowe czy drożdżowe, ale możemy znaleźć także receptury na wersje migdałowe, limonkowe czy pomarańczowe. Dostępne są także przepisy dla osób prowadzących zdrowy tryb życia w lekkiej wersji jogurtowej, keto czekoladowej, a nawet z otrębami pszennymi. 

By babka wielkanocna miała dobry kształt warto zaopatrzyć się odpowiednią formę do jej wypiekania. Najpopularniejsze są te w wersji z kominem wykonane ze stali węglowej z lekko pofalowanymi brzegami. Przed zakupem należy upewnić się, czy blacha posiada antyadhezyjną powłokę, która zapobiega przywieraniu i dzięki której wyjmowanie ciasta z formy będzie łatwiejsze.